Arıya Kat Verme Nasıl Yapılır?

Arıya kat verme oldukça önemli olmakla birlikte,  bir o kadar da dikkat ister. Lakin, zamansız ve yanlış bir şekilde arıya  kat atmak,  faydadan ziyade zararlı da  olabilir.  O yüzden kat verme zamanını ve uygulama şeklini iyi ayarlamak gerekir. 

• Arıya kat nasıl verilir?
• Arıya kat ne zaman atılır?
• Kat verme yöntemleri nelerdir?

Gelin şimdi tüm bu soruların cevaplarını en gerçekçi bir şekilde vermeye çalışalım;

Değerli dostlar, temel arıcılık uygulamalarının en önemli işlemlerinden  birisi ARIYA KAT ATMA olduğu halde,  bu işlemin nasıl yapılacağı hususunda  arıcılar arasında tam  bir uzlaşı bugüne kadar sağlanamamıştır.

ARIYA NE ZAMAN KAT ATILIR?

Bu soruya verilecek en iyi cevap şu olurdu. Arının canı ne zaman istiyorsa , o zaman atın !  Sanırım bu gerçeği  hepimiz kabul etmek zorundayız.

Kimi arıcılar,  arılarını  kendilerine uydurmaya çalışırlar. Oysa ki , akıllı arıcılar, kendilerini arıların taleplerini karşılamaya odaklarlar. Arıları ne zaman kendilerinden  birşey isterse en iyisini vermeye çalışırlar.

Sorumuza tekrar dönecek olursak.

“ Arılarınız  sizden ne zaman kat  isterse, sizde o zaman verin”.

Evet. Sorunun cevabı bu kadar basit.

ARILAR NE ZAMAN KAT İSTER?

Zayıf arıya kat atmak, 2 kişilik ailenin 4+1 daireye  taşınmasına benzer. Arılarda bizim  gibidir. Yuvalarının  sıcak ve samimi  olmasını isterler .

O halde  koloni mevcudu bir hayli çoğalıp, artık yaşadıkları ortama sığamaz olduklarıda ,  katınızı atın.

Koloninin  sıkıştığını anlamanın en iyi yolu ise,  kuluçkalığı açtığınızda, 9 ve 10. çerçevelerdeki arı  yoğunluğunun hat safaya ulaşmış olduğunu görmektir.  

Böyle bir manzara varsa , büyük ihtimalle kat atma zamanı gelmiştir. Aksi takdirde kolonide oğula yönelme söz konusu olur ki, bu vaziyet,  arıcıların pek hazetmedikleri bir durumdur.

Kuluçkalığın içerisinden 2 ve 9 nolu çerçeveleri çıkarttığınızda belirli oranda yumurta varsa ve koloni mevcudu  gayet iyiyse, katınızı atabilirsiniz. Bu demektir ki, kovan ortasında,  çıkmaya hazır daha fazla  yavru yoğunluğu sözkonusu. Onlar yumurtadan çıktığında,  koloni bir hayli  sıkışacak, patlama noktasına gelecektir.

Kat verme zamanının geldiğini anlamanın bir başka yolu, kovan önünde bir grup arının salkım oluşturmasıdır. Bazen arılar sıkışık olduklarında rahatlamak için kovan dışında salkım oluştururlar.Bu durumda koloniyi kontrol ederek, bunun nedenini anlamaya çalışınız. Sebep  sıkışmaysa, zaman kaybetmeden katını koyun.

Bazen,  işimiz nedeniyle arılarımızdan uzak kalabiliyoruz. Bu durumda, eğer  arılarınızı belli bir süre kontrol edemeyecekseniz, diğer yandan bal sezonu da yaklaşmışsa, katlarını atmadan sakın yola çıkmayın. İki  kat arasına gazete koyun.  Arılar sıkıştıklarında gazeteyi delip üst kata kendiliğinden çıkacaklardır.  Koloninin en üstünü sağlam bir örtüyle örtmeyi de unutmayın. Lakin arınız üşüyüp yavru çürüklüğü hastalığına yakalanabilir.

ARIYA  KAT  ATARKEN  NELERE  DİKKAT  EDİLMELİ?

Koloniye kat atma genelde dış çevre şartlarının gayet iyi olduğu, dış ortam  sıcaklıkların 20 derece ve  üstünde seyrettiği  Nisan, Mayıs ve Haziran  ayı içerisinde atılır. Ancak,  bazı bölgelerimizde mevsim erken geldiği için Nisan ayında da kat atılabilir.

Koloni  çok fazla sıkışmadı ise,  genelde ilk katı verme,  nektar aışınından  yaklaşık 10 gün öncesinde yapılmalıdır.

Kat verirken dikkat edilmesi gereken bir başka  husus, üst kata kabarmış çerçevelerden koymaktır. Bu  şekilde yapılırsa, arılarımız  enerjilerini petek örmeye değil, bal stoklamaya harcarlar. Arılar , 1 kilo gram  mum üretmek için yaklaşık 15 kg bal ve polen tüketirler. Elbetteki bu durum,   bir arıcı için maddi kayıptır.  Bunun önemini bilenler ,  bir yıl önceki döneme ait kabarmış çerçevelerini büyük bir titizlikle  muhafaza ederler.

Kat verme sıcak bir günde yapılmalı, larvalar üşütülmemelidir.

Vereceğimiz kovan hazırlandıktan sonra , koloni  önce duman ile güzelce  sakinleştirilmeli. Arıları ezmeden sakin bir şekilde ballık eklenmelidir.

Katlar tam olarak bir biri üstüne oturmalı, iki kovan arasından hava girmemelidir. Şayet böyle bir durum varsa. delikleri kapatınız.

ARIYA KAT ATMA YÖNTEMLERİ

1. Doğaroğlu Tekniğiyle Arıya Kat Atma;  

Rahetli Prof. Dr. Muhsin DOĞAROĞLU hocamızın tekniğini sizlere  anlatmak isterim. 

Nektar akışına yaklaşık 1  ay kalmış ve kat atma zamanı gelmişse, daha öncesinde hazırlanmış ballı polenli çerçeve  üst  katın bir köşesine yerleştirilir.

Alt kattan,  yerlerine temel petek koymak şartıyla,   2 adet çıkmak üzere olan kapalı yavrulu çerçeve alınarak üst kata, daha önce  koyduğumuz ballı, polenli çerçeveler arasına yerleştirilir.

Yan tarafına da arıyı şerbetle beslemek için şurupluk koyulur.  Kuluçkaların  üşümemesi için oluşan boşluk  bir örtüyle  sarılır. Böylece ilk etapta, 14 çerçeveli bir koloni oluşmuş olur.

Her hafta aynı yöntemle alt kattan  yerlerine temel petek konulmak  şartıyla 2 adet  çıkmak üzere olan yumurtalı çerçeveler üst kata çekilmeye devam edilir 

Bu süreç 20 çerçeveye ulaşıncaya kadar sürer. Böylece bir yandan alt kattaki çerçeveleri yenilerken, diğer yandan 20 çerçeveli güçlü bir koloniyi  oluşturmuş  oluruz.

Bu yöntemde,  koyduğunuz temel peteklerin kabartılmasi  ve ana arının yumurtaya teşvik edilmesi için koloninin bal akımına bir hafta kalıncaya kadar düzenli olarak şurupla desteklenmesi gerekir.  

2. Klasik yöntemle arıya  kat atma

Yukarıda açıklanan yöntemi biraz zahmetli bulan arkadaşlarımız merak etmesinler, bu işin. çok daha kolayı var.

Kolonimiz çok fazla sıkışmış ve kat atılması gerekiyor ise. Kabarmış çerçevelerin önceden yerleştirildiği kat, kuluçkalık üzerine uygun bir şekilde  yerleştirilir. Arının üşümemesi için üstü sağlam bir bezle örtülür.

Nektar akışına 10 gün kalıncaya kadar besleme işlemlerine devam edilir. Nektar akımı başladığında ise üst kattaki günlük yumurtalı çerçeveler ve ana arı alt kata alınarak ananın üst katlara çıkmaması için de kovan arasına ızgara yerleştirilerek bal sezonuna girilir.

3.   6-9 Yöntemiyle Arıya Kat Atma

6- 9 yönteminde kuluçkalıkta 6 adet  yumurtalı çerçeve bırakılır ve  bölme tahtasıyla sıkıştırılarak, araya ana arı ızgarası atılır ve üst kata seyrek bir şekilde 9 adet çerçeve eşit biçimde yerleştirir. BU şekildeki çerçevelere arılar daha fazla bal depolarlar ve üst düzey verim elde edilir. Bu sistemde, araya ana arı ızgarası konmasına da ihtiyaç olmadığı söylenir. Zira ana arı ballıkta ki çerçevelerin aralıklı olması nedeniyle yumurta atmadığı ifade edilir.

4. Conta Yöntemiyle Arıya Kat Atma

Rize İli'nde arıcılık yapmakta olan deneyimli arıcılarımızdan Sn. Selahattin HABERAL'dan aldığımız aşağıdaki bilgilere göre Conta Yöntemi de doğru ve başarılı bir şekilde uygulanabilirse olukça başarılı sonuçlar elde edilebilecek bir kat atma yöntemidir. 

Bu yöntemde; 10  çerçeve olan kovandan çıkmak üzere olan 2  çerçeve üst  kata alınır. Kuluçkalıkta günlükler ortaya,  çıkmak üzere olan çerçeveler ise  yanlara alınarak  2 ve  9 a kabarmış veya ham çerçeve konur. 

Kuluçkalık üzerine ortası 15 e 20 cm ölçülerinde kesilen çuval veya naylon yerleştirilerek kat konur. 

Aşağıdan aldığımız 2 çerçeve tam ortaya yanlarınada birer ham çerçeve koyup yanına şerbetlık konulur ve şerbet verilir bu çevrelerin üzeri bir  çuvala   U  biçiminde sarılır.

Kovan kurcalanmadan şurup verilmeye devam edilir. Bir hafta sonra katta yandaki çerçeveler bakılır günlük varsa onlar aşağı aşağıdan  2 tane çıkmak üzere 2 çerçeve  yukarı alınarak yanlara birer tane ham çerçeve verilerek şerbetlemeye devam edilir.

Bir hafta sonra tekrar bakılır kabarmışsa onlar aşağı aşağıdan çıkmak üzere ikitane yukarı alınarak yukarısı bu şekilde  on çerçeve ye tamamlanır.

Burada işlem yaparken izgara ve çerçeve verme bal durumuna göre ayarlanır. Bir taraftan düzenli besleme yapılmaya devam ederken, eklenen boş çerçevelere  sirkeli şerbet püskürtür Günlükler ortaya çekilirken ,  çıkmak üzere olan çerçeveler yanlara alınır.

Boş çerçeve araya konmaz son kapak çerçeveleri iç tarafına konur varrova mücadelesi düzenli yapılır (Kaynak: Selahattin HABERAL)

Bol ve bereketli bir sezon geçirmeniz dileğiyle...

Osman ALBAYRAK

www.ariciyim.com