Arılarda Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığı ve Tedavisi

Arı hastalık grupları içerisinde yer alan  Amerikan Yavru Çürüklüğü hastalığı arıcıların korkulu rüyası gibidir.  Belki de en tehlikelisidir. Oldukça bulaşıcı ve ölümcüldür. Amerikan Yavru Çürüklüğü , zamanında tedbir alınmazsa tüm kolonilere yayılarak ciddi kayıplar oluşturabilir. 

Bu hastalığı oluşturan bakteriler çevresel koşullara oldukça dayanıklıdır.  Hastalık yapan sporların kovan, bal mumu ya da diğer zeminlerde 35 - 60 yıl kadar yaşayabilme özelliği söz konusudur. 

Amerikan yavru çürüklüğü ile Avrupa yavru çürüklüğü karıştırılmamalıdır.  Arasındaki en önemli farklardan birisi Amerikan yavru çürüklüğünde peteğin rengi kızarmış patates gibi canlı ve parlak bir görünüm alırken,  Avrupa yavru çürüklüğünde görünüm mat bir şekildedir .

Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?

• Hastalık durumunda yumurta yayılımında düzensiz yavru dağılımı dikkati çeker.
• Kapalı yavrulu hücreler arasında dağılmış , düzensiz açık yavru ya da boş hücreler görülür. 
• Yumurtalı çerçeve içerisinde açık ve kapalı gözler birbirine karışmıştır
• Yavrulu çerçeveler yar yar  boş, delik ve çökmüştür.
• Çok sayıda yavrusuz göz vardır.
• Dışbükey görünümünde olması gereken kapalı yavru hücreleri içe çökmüş çukurumsu görüntü sergiler ve üzerleri deliktir.
• Başlangıçta sağlıklı olan larva, önce petek gözünün tabanında "C" harfi şeklinde gelişir.
• Hastalıklı yavruların rengi beyaz dan , önce sarıya daha sonra koyu kahve ve sonunda  siyah renge dönüşür 
• Yavrular kapalı gözler içerisinde ölür. Bir ay içerisinde çürür ve daha sonra da kurumaya başlar. 
• Kovan kapağı açıldığında, ısıtılmış tutkal kokusu ya da bozuk balık kokusu algılanır.

Ölü larva, ilk zamanlarda bir kürdan batırıldığında , bütün olarak çıkarken , ilerleyen dönemde ,  çikolata rengine döndüğünde   ise iplik şeklinde 2 buçuk  ile 10 cm arasında uzar.

Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığının Nedenleri ?

• Zayıf ve güçsüz anaya sahip  koloniler,
• Sterilize edilmemiş temel petekler, 
• Arıcıların bizzat kendileri, 
• Her türlü alet ve ekipmanları, 
• Hastalıklı kovandan çerçeve alıp sağlam kovanlara verilmesi, 
• Hastalık etkeni taşıyan ergin arılar, 
• Yağmacılık, 
• Sağlam arıların hastalıklı bölgelere girmesi, 
• Hastalıklı bulaşmış bal, polen, kovan ve ekipmanların kullanılması. 

Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığının Tedavisi

Hastalığın erken dönemde tedavi edilmesi söz konusu olsa bile mutlaka bir uzman desteğine ihtiyaç vardır. Diğer yandan, bu hastalık ortaya çıktığında  il ya da ilçedeki  tarım müdürlüğü birimlerine haber verilmesi kanuni bir  mecburiyettir.

Tedaviye sürecine geçmeden önce,  hastalıklı koloniler , erken evrede iseler bulundukları yerden diğer kolonilere bulaşmaması için  az 5 kilometre  uzağa götürülmelidir. 

Arılıktan uzaklaştırılan koloni,  temel petek yada kabarmış petek  konmuş temiz bir kovana aktarılmalıdır. 

Zayıf koloniler, birleştirilmelidir. Lakin güçlü arılar her zaman hastalıklara karşı daha dayanıklıdır.

Koloninin ana arısı mümkünse genç ve verimli bir anayla değiştirilmelidir.

Hastalığın ileri dönemlerinde ilaçla tedavinin yararı yoktur. Zira hastalığa sebep olan bakterilerin sporları antibiyotiklere dayanıklı olduğundan bu hastalık ilerleyen aşamalarda zor tedavi edilir.

Hastalıktan korunmanın  en  iyi  yolu  koruyucu  tedbirleri  almaktır.

Amerikan yavru çürüklüğü hastalığından   korunma yöntemleri

• Kovan ve diğer ekipmanlar, 10 litre suya 100 gram , yüzde  4 lük sodyum hidroksit  katılarak oluşturulan sıvı da 20 dakika kaynatılmalıdır
• Arılık temiz tutulmalı , eski ve hastalıklı petekler yakılarak imha edilmelidir. 
• Hastalıklı  koloniler ve malzemeler  satın alınmamalıdır. 
• Arıların beslenmesinde önceki dönemden kalan hastalıklı ballar kullanılmamalı,  bunun yerine şurupla besleme yapılmalıdır. 
• Gezginci arıcılıkta, yer seçimi hastalıksız bölgelerde yapılmalı ve diğer arılıklardan uzakta olmasına dikkat edilmelidir. 
• Koloniler sık sık kontrol edilerek, hastalık görüldüğü anda,  (bal tutma dönemi hariç),  hastalık görülmeyen koloniler de dahil tüm koloniler koruyucu olarak ilaçlanmalıdır. 
• Bal mumları 120 derecede 10 , 15 dakika süreyle sterilize edildikten sonra petek yapımında kullanılmalıdır. 
• Temel petekler,  üretim izni almış olan firmalardan temin edilmelidir.

Amerikan yavru çürüklüğü Hastalığının Tedavisi 

• Hastalık yeni başlamış ve hemen farkına varılmış ise, ilaçla tedavisi mümkündür. Bu durumda koloni, dezenfektan olarak kullanılan bazı kimyasal maddelerin yardımı ve ilaç olarak kullanılan bazı antibiyotiklerle tedavi edilebilir. 

Amerikan Yavru Çürüklüğünün  İlaçla Tedavisi

Amerikan Yavru Çürüklüğü,  tüm dünya arıcıları için çok tehlikeli bir hastalıktır. Tedavi için kullanılan kimyasallar dikkatli seçilip uygulanmalıdır. Hatalı ilaç uygulamaları balda kalıntı problemi yaratabilir. Amerikan yavru çürüklüğü hastalığı görülür görülmez ilaçla tedavinin yanı sıra "Transmasyon" (Çekirdek koloniler, yani dayanıklı kolonilerin oluşturulması) uygulaması da yapılmalıdır. Özellikle Tarım Bakanlığı tarafından bal arıları için bu amaçla ruhsatlandırılmış ve veteriner hekim reçetesi ile satılacak ilaçlar kullanılmak suretiyle ilaçlama yapılmalıdır.

Amerikan Yavru Çürüklüğü İçin Antibiyotik Tedavisi Nasıl Uygulanır?

Her şeyden önce şunu ifade etmek gerekir ki , amerikan yavru çürüklüğü mevcut larvanın yaklaşık  % 30’na bulaşmış ise tedaviden cevap almak oldukça zor olabilir. 

Antibiyotikli Şurup ile Amerikan Yavru Çürüklüğü Tedavisi

1,5 gr oral toz , 1 çay kaşığı  antibiyotik yaklaşık 1 kilo  hazırlanmış ılık şuruba katılarak iyice karıştırılır. ( 20 gr oral toz 15 litre şurup ) . Karışım 3, 4 gün arayla verilir. Tedaviye  yaklaşık 15  gün   boyunca devam edilir. Bu tedaviden etkili bir sonuç alabilmek için kovanın sıcak tutulması önem taşımaktadır.

Toz Şeker ya da Pudra Şekeri  ile Amerikan Yavru Çürüklüğü Tedavisi.

İyice öğütülerek toz haline getirilmiş  şeker pancarı tozuna oral toz çözelti antibiyotik katarak ,  ( Tercihen,  20 gr toz antibiyotik =  350 gram  övütülmüş şeker , ya da pudra şekeri ,   iyice çalkalanır, karıştırılır. 

Karışım 1 litrelik boş pet su kabına doldurulur . Pet şişe kapağı  5 , 6 yerden delinir ve 3 günde bir çerçeve aralarına  karışım püskürtülür. On çerçeveli bir koloni için yaklaşık 30 gr karışım  3 gün arayla en az 3 , 4  kez uygulanır.    

Amerikan Yavru Çürüklüğü Hastalığı İlerlemiş Kolonilerin  İmha Edilmesi

Hastalığın ileri safhalarında,  en az %  30 una bulaşma varsa ,  hastalığın  ilaçlarla önlenmesi pek mümkün değildir. Bu durumda arı ailesi ve çerçevelerin,  (petekleri ile birlikte) akşam saatlerinde arılıktan uzak bir noktada bir çukurda yakılarak  imha edilmesi gerekir. Yakma işi tamamlandıktan sonra çukur toprakla kapatılmalıdır .

Isıya dayanıklı kovanın gövde, kapak ve dip tahtası ile işletmede kullanılan her türlü malzeme dezenfektan maddelerle dezenfekte edilip, yüzeyler iyice kazındıktan sonra pürmüzle yakılarak kullanılmasına izin verilir. Strafor kovanların kullanımına ise çamaşır suyu ile yıkandıktan ve 2 gün güneşte kurutulduktan sonra izin verilir

Dikkat !

Amerikan yavru çürüklüğü hemen her ülkede; İhbarı Mecburi Hastalıklar arasında yer almaktadır. Bir yerde bu hastalığın  çıktığını haber alanlar 3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunun 9 ve 10 uncu maddesine göre illerde Bakanlık İl Müdürlüğüne, ilçelerde İlçe Müdürlüğüne derhal bildirilir.

Bol ve bereketli bir sezon geçirmeniz dileğiyle, hoşçakalın.

Osman ALBAYRAK

ariciyim.com