Arılarında Erken  İlkbahar  Bakımı  Nasıl Yapılır?

Bir arıcı için bütün yıl  dolu dolu geçer. İlkbahar, yaz, sonbahar , kış … hangi mevsim olursa olsun , onlar için adeta dur durak yoktur.  Her dönemin kendine has bir özelliği olmakla birlikte , genellikle  ilkbahar dönemi iş yoğunluğu ve çeşitliliğinin zirve yaptığı zamandır. En büyük maddi giderler  ilkbahar dönemde oluşur. Kovan , kek, şurup , çerçeve , temel petek vb temel  ihtiyaçlar  bu dönemde ortaya çıkar.

İlkbaharda bir  arıcının sergileyeceği  performans  ,  adeta onun kaderini belirler. Bu dönem  ne kadar başarılı geçirilir ise, nektar dönemi o denli bereketli olur ve arılar kendilerine yapılan hizmetin karşılığını fazlasıyla verirler. 

Değerli arıcı dostları , Türkiye  , coğrafik olarak 7 bölgeden oluşur. Her bölgenin mevsimsel şartları ve bitki örtüsü az      ya da  çok  farklılık  göstermekle birlikte , arıcılık açısından bölgesel  farklılık dışında , değişen bir şey yoktur. Yapılacak iş ve eylemler  üç aşağı beş yukarı aynıdır.

Yukarıdaki haritada da görüldüğü  gibi Anadolu’da bazen bölgeden bölgeye farklı  , olağan dışı  hava olayları  yaşanır. Öyle ki,  kış ortasında yaz, yaz ortasında kış yaşanabilir. Bunun en bariz örneği 2022 yılı Ocak Ayı’nda görüldü.  Her şey güzel giderken bir anda ülkeyi etkisi altına alan yoğun kar yağışı , adeta arı ve arıcıları esir aldı.

Sosyal medya ya yansıyan görüntülerde bazı arıcılar kar ve tipi nedeniyle savrulan kovanlarını toparlamaya çalışıp,  yardım çığlıkları atarken , kimileri  on çerçeveli kolonilerine  şurup vermekle meşgul oluyordu.

Sonuç olarak , hava ve doğa şartları arıcılık faaliyetlerini ciddi manada etkiler. Dolayısıyla  , bir arıcı yaşadığı bölgenin şartlarına  göre aksiyon almalı , diğer bölgelerden  sosyal medya ya yansıyan görüntülere itibar etmemelidir.

Türkiye’de  ilkbahar mevsimi ,  arıcılık açısından genel olarak  iki dönemden  oluşur.

- Erken ilkbahar dönemi                ( Yaklaşık olarak Şubat,                  Mart Ayları)

- Geç ilkbahar dönemi                     ( Yaklaşık olarak ,                   Nisan Mayıs Ayları )

Bir arıcının yapacağı çalışmalar, her iki dönemde,  az da olsa farklılık gösterir. Biz bu makale de  erken ilkbahar dönemini  ele alacağız.

A. Erken İlkbahar Döneminde Arılarla İlgili Yapılacak Çalışmalar

1. Kovan kontrolleri hava sıcaklığının 14 °C ve üzeri olduğu bir günde yapılır.
2. Sönen Kovanlar Arılıktan Alınır:  Kovanlar öncelikle  dıştan kontrol  edilir . Küçük bir  taşla birkaç kez kovana vurulur , şayet içeriden arı vızıltısı gelmiyorsa muhtemelen koloni  sönmüştür. Kapak açılıp durum anlaşılır.  Sönen kovanlar tespit edilerek uçuş delikleri kapatılır ve arılıktan alınarak muhafaza edilir. 

3. Bal Stok Kontrolü Yapılır : Öncelikle kuluçkalıkta ne oranda balın olduğu kapaklar açılmadan kovan havaya kaldırılarak anlaşılmaya çalışılır. Şayet hafifse muhtemelen içerisinde bal stoğu azalmış ya da bitmiştir. Bu tip koloniler tespit edilir ve acilen gıda desteği sağlanır. Bunun için, öncelikle varsa  ballı polenli çerçeveler, fondan şeker ya da 3/1  oranında kalın invert şurup verilir. 

4. Ana Arı Kontrol Edilir: Çerçeveler tek tek çıkartılarak ana arı kontrolü yapılır. Günlük ya da kapalı yavru varsa muhtemelen ana sağdır. Şayet yumurta  yoksa,  ana  arı aranıp bulunur.  Anasız kolonilere yeni ana verilir . Şayet yedek te ana arı yoksa , sönen kovanlar  diğer kolonilerle birleştirilir.

5. Fazla Çerçeveler Kovandan Alınır ve Koloni Sıkıştırılır Arıların üzerinde dolaşmadığı fazla çerçeveler  varsa mutlaka kovandan alınmalı ve koloni sıkıştırılmalıdır. Sıkışan koloni daha sağlıklı gelişir. Koloni geliştikçe , kabarmış petekler birer birer  tekrar kovana 

6. İhtiyaç Varsa Kovan Temizliği ve Değişimi Yapılır :  Hava sıcaklığının yeterli olduğu (14 °C üstü) bir günde kovan temizliği yapılır. Diğer yandan değiştirilmesinde yarar görülen,  özellikle küflü kovanlar varsa yenisiyle değiştirilir. Çerçevelerin sırası ve kovan yeri değiştirilmeden yeni kovana koloni aktarılır.

7. Kovan Altlıkları Temizlenir: Şayet arılıkta plastik tabanlı kovan altlığı kullanılıyorsa. Çekmeceler çekilip güzelce temizlenmelidir.

8. Uçuş Delikleri Genişletilir: Hava sıcaklıkları normal seyrediyorsa ve kolonilerde hareket başladıysa daraltılan delikler biraz genişletilir.

9. Varroa Mücadelesi Başlatılır: Arıcılıkta her dönem varroa mücadelesi yapılmalıdır. Özellikle erken ilkbahar döneminde kovanda yumurta yoksa oksalik asit uygulaması başarılı sonuç verir. Şayet kovanda , açık ya da kapalı yumurta varsa, diğer yöntemler uygulanarak koloni varroadan arındırılır.

   10. Kovanlara Şurupluklar Yerleştirilir: Arıların yemlenmesi için kovan üstü ya da kovan içi şurupluklar yerleştirilir.

   11. Katı ve Sıvı Gıdalarla Besleme Başlatılır: Hava şartları uygun gidiyorsa ana arıyı yumurtaya teşvik etmek için koloniye azar azar teşvik şurubu verilir. Diğer yandan , erken ilkbaharla birlikte kovanda kek ya da fondan şekerin bulunması oldukça faydalıdır. Bunun için güvenli markalar tercih edilmeli ya da evde yapılmalıdır.

   12. Kovan Kayıtları İşlenir: Erken ilkbaharla birlikte kovan kayıt defterindeki bilgiler güncellenir ve dönem boyunca bu bilgilere göre hareket edilir.

   13. Kovanlarda İzolasyon Arttırılır: Erken ilkbaharla birlikte ana arı yumurta atmaya başlar. Ancak, bazen aniden değişen hava şartları larvaların üşümesine ve akabinde yavru çürüklüğüne yol açar. Bu yüzden , varsa kovan örtü çadırları  örtülür ya da kovanlardaki izolasyon arttırılır. Özellikle kovan üst örtü bezi oldukça sağlam ve ısı yalıtımlı olmalıdır.

   14. Arılıkta Sulak Oluşturulur: Susayan arılar etrafta su ararlar, su kaynakların uzakta olamsı durumunda ise bazen giden arılar soğuk havadan dolayı geriye dönemzler. Bu yüzden arılıkların içerisinde veya yakınlarında arıların su ihtiyacını karşılayacak sulak oluşturulmalıdır.

B. Erken İlkbahar Döneminde Yapılacak Diğer Çalışmalar

1. İhtiyaç Duyulacak Araç Gereç Tedarik Etme : Bir arıcının ihtiyaç duyacağı her tür araç gereç ve ekipmanlar devamlı şekilde hazır olmalıdır. Zira bir anda ortaya çıkacak ihtiyaçtan dolayı sıkıntı yaşanabilir. Bunun için , yeterli sayıda boş kovan, temel petek,  hazır  ramkalar, katı ve sıvı gıdalar ne varsa mutlak şekilde erken ilkbahar döneminde hazırlanmalıdır.

2. Polen ve Nektar Kaynaklarının Araştırılması: Bir arıcı bu işten gelir elde etmek istiyorsa devamlı şekilde polen ve nektar kaynaklarını takip etmelidir. Şayet arılığın bulunduğu yerde bu kaynaklar eksikse , daha zengin bir çevreye arılarını taşımak için gerekli araştırma ve hazırlıklarını erken ilkbahar döneminde  yapmalıdır.

3. Arılık Korunaklı Hale Getirilir: Arılık dışsal saldırılara karşı korunaklı değilse gerekli önlemler bu dönemde alınır. Zira ayı ve domuz gibi yabani hayvanlar yavaş yavaş inlerinden çıkıp arılar için tehdit oluşturmaya başlarlar.

Bol ve Bereketli Bir Sezon Dileğiyle

Osman ALBAYRAK

WWW.ARİCİYİM.COM