Petek Güvesiyle Doğal Yolla Nasıl Mücadele Edilir

Petek güvesi, diğer bir ifadeyle bal mumu güvesi;  tüm arıcılar açısından baş edilmesi gereken önemli bir sorundur. Lakin, petek güvesi , özellikle kabarmış peteklere ve arı kovanlarına verdiği zararla arıcılara ağır kayıplar yaşatmaktadır.

Bal mumu güvesi , kovan içerisine zarar vermesinin yanında , özellikle kovandan çıkartılan kabarmış peteklere ciddi zararlar verme potansiyeline sahiptir.

Arıcılar , bal sağımının ardından , kabarmış peteklerini bir sonraki sezonda tekrar  kullanmak için büyük bir özenle  muhafaza etmeye çalışırlar. Ama , ne yazık ki yapılan basit hatalar nedeniyle , bazen  depolanan petekler güve saldırılarına maruz kalarak kullanılamaz duruma gelirler.

Peteklerin sağlıklı bir şekilde saklanması ve arı kovanlarının petek güvesinden korunması için arıcılar arasında pek çok yöntem den söz edilmektedir. Ancak,  bu yöntemler içerisinde en sağlıklı olanı hangisidir? Özellikle kullanılan kimyevi ilaçlar,  arılara ve peteklere zarar verir mi? Tüm bu sorular , devamlı şekilde arıcıların kafasını kurcalamaktadır.

O halde petek güvesi nedir?  Mum güvesi ilacı var mıdır? Petekler  doğal yolla güveden nasıl korunur? Tüm bu sorulara  cevap bulmak için,   ariciyim.com tarafından büyük bir özenle hazırlanan bu youtube videolarını takip edebilir ,  makaleleri okuyabilirsiniz

Değerli arıcı dostları , bildiğiniz üzere büyük ve küçük olmak üzere , iki tür mum güvesi vardır. Peteklere daha çok zarar veren , Galleria mellonella denilen  Büyük Petek Güvesidir.  Galleria mellonella, tüm dünya da olduğu gibi , Türkiye de de   özellikle düşük rakımlı, sıcak ve  ılıman iklim kuşağında bulunan  bölgelere yayılmış durumdadır. Güve , özellikle sıcak hava şartlarında hızla çoğalarak potansiyel tehlike oluşturur.

Galleria Mellonella larvaları yumurtadan çıktıktan sonra, balmumu tarağının orta damarı, arı larvalarının dökülmüş derileri,  polen ve az miktarda propolis ve bal ile beslenirler . 

Petek Güvesiyle Mücadele

Petek güvesiyle, fiziksel, biyolojik, kültürel (geleneksel) ve kimyasal yöntemler mevcuttur. Her yöntemin kendine has avantaj ve dezavantajları olmakla birlikte, burada esas olan bal ve arılara zarar vermeyecek bir uygulamanın yapılmasıdır. Tam da bu noktada , doğal,  geleneksel ya da kültürel mücadele yöntemleri ön plana çıkmaktadır.

Gelin şimdi petek güvesiyle doğal yolla  uygulanan kültürel mücadele yöntemlerini , tek tek ele alalım.

Ceviz Yaprağı İle Petek Güvesi Kontrolu

Ceviz yaprağı;  tanen, eterli uçucu yağ, juglan (mantar hastalıklarına karşı etkili), C vitamini ve flavonlar içermektedir. Bu özelliği gereği , yaymış olduğu kokuyla birlikte parazitleri kendisinden uzaklaştırmaktadır. Ceviz yaprağı uzun yıllardır, petek güvesi ile mücadelede kullanılan bir üründür.

Bir sonraki sezonda kullanılmak üzere saklanan , kabarmış peteklerin arasına taze ceviz yaprakları tek tek konduğunda yaymış olduğu feromen sayesinde ,  güvenin gelişmediği ve peteklere zarar vermediği görülecektir.

Ceviz yaprağı , petek güvesinde nasıl kullanılır?

1. Ceviz yaprakları taze ve kurumamış olmalıdır

2. Yapraklar , her bir kabarmış petek arasına ve çerçevelerin üstüne konmalıdır.

3. Süzülmüş petekler ,arılar tarafından iyice temizlettirildikten sonra ,  kovandan soğuk bir hava da alınmalı  ve vakit kaybetmeden kaplara yerleştirilmelidir.

4. Peteklerin konduğu kaplar , hava almamalı, serin ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.

5. Ceviz yaprağıyla birlikte , kekik, nane yaprağı ya da ladin çırası da konabilir. Bu şekilde yapılan uygulamalardan , daha başarılı sonuçların alındığı görülmüştür.

Defne Yaprağıyla Petek Güvesi Kontrolü

Defne yaprağının oldukça yoğun bir kokusu vardır ve güveler bu kokuyu sevmezler. Bu özelliği nedeniyle defne yaprağı petek güvesiyle mücadelede kullanılır.

Bir sonraki sezonda kullanılmak üzere saklanan , kabarmış peteklerin arasına defne yaprakları tek tek konduğunda yaymış olduğu koku sayesinde , güve  kelebeğinin  ortama girmediği ve güvenin zarar  vermediği görülecektir.

Defne yaprağı , petek güvesinde nasıl kullanılır?

1. Defne yapraklarından bir miktar kabarmış petek aralarına ve çerçevelerin  üstüne konmalıdır.

2. Süzülmüş petekler , arılara  iyice temizlettirildikten sonra  ,  kovandan soğuk bir hava da alınmalı  ve vakit kaybetmeden kaplara yerleştirilmelidir.

3. Peteklerin konduğu kaplar , hava almamalı, serin ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.

4. Defne yaprağıyla birlikte , ceviz , nane yaprağı ya da ladin çırası da konabilir. Bu şekilde yapılan uygulamalardan , daha başarılı sonuçların alındığı görülmüştür.

Kekik,   Biberiye, Karanfil ve Lavanta Yaprağıyla Petek Güvesi Kontrolü

Güve kelebekleri yoğun kokudan pek pek hoşlanmazlar . Dolayısıyla  depoladığımız kabarmış peteklerin içerisine Kekik,   biberiye, karanfil ve lavanta yaprağı koyduğumuzda  güve istilalasından peteklerimizi korumuş oluruz. Bunun için, süzülmüş petekler , arılara  iyice temizlettirildikten sonra  ,  kovandan soğuk bir hava da alınmalı  ve vakit kaybetmeden kaplara yerleştirilmelidir.

Çerçeve aralarına ve üstüne bu yapraklardan bir miktar konulmalıdır.

Peteklerin konduğu kaplar , hava almamalı, serin ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.

Ladin Çırasıyla Petek  Güvesi Kontrolü

Ülkemizin Karadeniz kıyıları boyunca uzanan  Ladin ormanlarından elde edilen “Ladin Çırası”  eskiden ninelerimizin yün ve kıldan yapılmış çeyizlerini , güve saldırılarından korumak için kullandıkları geleneksel bir üründür. Kokulu ve has ladin çırası , özellikle yün ve kıldan örülmüş el işi ürünlerin içerisine konulduğunda  , güvenin bu ürünlere zarar vermediği bilinen bir gerçektir.

Ladin çırası   yaymış oldukları  koku sayesinde güveleri ortamdan uzaklaştıran bir özelliğe sahiptir. Bu özellikleri gereği,  petekleri güveden korumak için kullanılabilecek en etkili doğal maddelerdendir.  Kimi arıcılar , özellikle has ladin çırasını bu amaçla halen kullanmaktadırlar.

Ladin Çırası , Petek Güvesinden Korunmak İçin Nasıl Kullanılır?

1. Her şeyden önce kullanılacak ladin çırası oldukça has (kokulu, pisli) olmalıdır. Has ladin çırası ateş tuttuğunuzda hemen tutuşur ve etrafa koku yayar.

2. Peteklerin konduğu , kapalı kaplar ya da kovanların içerisine konacak olan  4-5  parça çırabu iş için yeterlidir.

3. Dikkat edilmesi gereken bir başka husus, peteklerin konduğu kabın kapalı olması ve dışarıdan hava almamasıdır. Lakin hava , çıranın kokusunu uçurmakta ve etkisini azaltmaktadır.

4. Petekler 6 aydan da uzun süre saklanacaksa , çıralar yenileriyle değiştirilmelidir.

5. Süzülmüş petekler ,arılara iyice temizlettirildikten sonra ve kovandan soğuk bir hava da alınmalı ve vakit kaybetmeden kaplara yerleştirilmelidir.

6. Peteklerin konduğu kaplar , hava almamalı, serin ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.

7. Çırayla birlikte , ceviz yaprağı, kekik, nane yaprağı gibi ürünler de aynı anda kullanılabillir. Bu şekilde yapılan uygulamalardan , daha başarılı sonuçların alındığı görülmüştür.

Kaya Tuzuyla Petek Güvesi Kontrolü

Yapılan araştırmalara göre kaya tuzu bünyesinde   84 çeşit mineral barındırmaktadır. Dolayısıyla  kaya tuzu , arılar için zararlı değildir. Hatta  arıların mineral ihtiyaçlarını karşılamak için zaman zaman arıcılar tarafından hazırlanan şerbete katıldığı bilinmektedir.Kaya tuzu , aynı zamanda peteklerin güveden korunması için de kullanılır.

Kaya Tuzu Peteklerin Güveden Korunması İçin Nasıl Kullanılır?

Kaya tuzu,  peteklerin korunmasında iki şekilde kullanılablir.

Kaya tuzundan yapılacak şerbet,  çerçevelerin her iki yüzüne püskürtüldükten sonra petekler kurumaya bırakılır , su buharlaştıktan sonra tuzlu petekler kapalı bir kapta saklanır.  Bu şekilde yapılan uygulama sonucunda peteklere mum güvesinin saldırmadığı gözlenecektir. Tuzlu petekler,  ertesi yıl tekrar kullanmak  istenildiğinde  ,  temiz  su dolu fıçı ya da geniş bir kap içerisine birkaç kez bandırıldıktan sonra kurumaya bırakılır. Kuruduktan sonra ise  arılara rahatlıkla   Arılar petek gözlerini iyice temizledikten sonra kullanıma sunacaklardır.

Öğütülerek ince toz haline getirilmiş kaya tuzu peteklerin her iki yüzeyine ve çerçeve üstlerine serpilir ve çerçeveler kapalı bir kap içerisinde , soğuk ve rutubetsiz bir ortamda saklanır.

Tuzlu petekler, ertesi yıl tekrar kullanmak  istenildiğinde  ,  temiz  su dolu fıçı ya da geniş bir kap içerisine birkaç kez bandırıldıktan sonra kurumaya bırakılır. Kuruduktan sonra ise  arılara rahatlıkla   Arılar petek gözlerini iyice temizledikten sonra kullanacaklardır.

Sodyum Klorür (NaCl, sofra tuzu) ile Petek Güvesi Kontrolü

Akdeniz iklim koşullarında yürütülen bilimsel bir  çalışmada balmumu peteklerinin büyük petek güvesine ( Galleria mellonella)  karşı korunmasında kullanımı basit ve elde edilmesi kolay olan sodyum klorürün (sofra tuzu) etkileri araştırılmış, sonuçta peteklerin güveye karşı korunmasında sodyum klorür uygulamasının oldukça etkili olduğu görülmüştür. (1) Aynı çalışmada naftalin (paradiklorbenzen) in etkisi de araştırılmış ve naftalinin de petek güveleri üzerinde sofra tuzu kadar etkili olmasa bile anlamlı düzeyde etkili olduğu  bulunmuştur. (1)

Sofra tuzu uygulaması , kovana dizilmiş peteklerin üzerine ve petek gözlerine bir miktar serpilerek yapılır. Petekler kuru , soğuk ve rutubetsiz bir ortamda saklanmalıdır.

Bu çalışmada  , her ne kadar sofra tuzu güve saldırılarını önlemede başarılı olsa da , petek üzerinde sofra tuzundan kalan kalıntıların arılar üzerinde nasıl bir etki oluşturduğu araştırılmamıştır. Sofra  tuzu,  bazı fiziksel ve kimyasal  işlemlerden geçtiği için , saf kaya tuzuna göre arılar üzerinde yan etki oluşturması muhtemeldir. Bu yüzden sofra tuzu (sodyum klorür) uygulaması yapılan peteklerin daha sonra arılara verilmeden önce iyice temizlenmesi icap etmektedir. Bunun için  petekler , temiz  su dolu fıçı ya da geniş bir kap içerisine birkaç kez bandırıldıktan sonra kurumaya bırakılmalı ve kuruduktan sonra   arılara  verilmelidir.

 Sonuç olarak,  Sodyum klorür çok eski tarihlerden bu yana güveye karşı kullanılan ve kalıntı etkisi olmayan bir maddedir. Bu özelliğinden dolayı balmumu peteklerinin mum güvesinden korunmasında sodyum klorür kullanımı önerilebilecek bir uygulama biçimi olmaktadır.

Kelebek Tuzağı İle Petek Güvesi Kontrolü

Çok basit bir düzenekle güve kelebeklerini arılarınıza yada peteklerinize  zarar vermeden avlayabilirsiniz.  5 kg lık pet şişenin etrafında kelebeklerin girebilecekleri kadar  4 – 5 adet delik açılır. Kapa,  dut sirkesi , bir miktar şeker ve birazcık da meyve kabukları atılır. Karışım iyice mayalandıktan sonra arılıkta asılır. Sirke kokusunu alan güve kelebekleri deliklerden içeri girerek sirkeli suda boğulurlar ve ölürler.

Ya da dut pekmezinin şerbeti de kapa konulabilir. Dut pekmezi zamanla ekşiyerek kelebekleri üzerine çekecektir.

Bol ve Bereketli Sezonlar Dileğiyle

www.ariciyim.com

mail: ariciyim.com@gmail.com