Arıcılık Nedir, Nasıl Yapılır ?

Ülkemizde arıcılık giderek popüler bir meslek haline gelmeye başladı. Özellikle son yıllarda , devletin arıcılığa yönelik  verdiği teşvikler, genç çiftçi hareketi, meslek edindirme kursları gibi uygulamalar bu süreci daha da cazip hale getirmiş durumda.

Türkiye’de 2020 yıiı itibariyle 8 milyon 100 bin kovanla arı kovanı varlığında dünyada Çin'den sonra ikinci sırada. Bal üretiminde ise yıllık 114 bin tonla Çin ve Hindistan'ın ardından üçüncü sırada yer almaktadır. Bu istatistikler,  ülkemizde arıcılık mesleğinin yaygın olarak yapıldığını göstermektedir.

Dünyadaki arı ırklarının 22'si Türkiye de bulunmaktadır.  Aynı zamanda  Avrupa'daki endemik bitkilerin üçte biri ülkemizde yetişmektedir.  Bu yüzden  , Türkiye arıcılık yapmaya son derece elverişli coğrafik şartlara sahip bir ülkedir.

Diğer yandan,  gençler arasında işsizlik oranının yükselmesiyle birlikte , alternatif meslek alanlarına yönelen gençler için arıcılık  tercih edilen bir uğraş haline gelmiş durumda.

Arıcılık yapmaya karar veren gençlerimiz nereden ve nasıl başlamalıdır?

Arıcılık   iş için gerekli olan koşullar nelerdir? Gibi soruları akıllara getirmektedir.

Bu makalemizde tüm bu sorulara cevap verilmeye çalışılmıştır.

Arıcılık Nedir ?

Arıcılık, balarısı kolonilerinin beslenmesi ve bakımı ile arı ürünleri elde edilerek zirai kazanç sağlanan meslektir. Arıcılıkta,  bal üretiminin yanında,  balmumu, polen, arı sütü, arı zehiri ve propolis gibi arı ürünleri de üretilebilir. Diğer yandan , ana arı  ve kabarmış petek üretimi, arı çoğaltma gibi faaliyetler de yapılmaktdır.

Arıcılık genellikle  coğrafi konumu ve ekolojisi bu işe uygun yerlerde yapılır. Eğer arı kolonileri bütün yıl aynı arılıkta tutularak bakımları yapılırsa buna "sabit arılıcılık" denir. Eğer arı kolonileri bal toplanma ayları olan yaz aylarında, daha çok kaynaklarının olduğu bölgelere taşınıp yapılıyorsa  "gezginci (seyyar)  arıcılık" denir.

Arıcı ise  Kendi başına ve belirli bir süre içerisinde, arılı kovan hazırlama, ana arı, oğul arı ve arı ürünleri üretme, arı kolonisinin bakım, beslenme, arı ürünleri hasadı, arıcılık araç, gereç ve ekipmanlarının bakım ve onarım işlemlerini yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişi demektir. 

Arıcı, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gerekliliklerine uygun olarak şu işleri yapar.

• Arıcılık ekipmanının bakım ve onarımını yapmak,
• Arılı kovan hazırlamak,
• Kovana tütsü vermek,
• Ana arıyı kontrol etmek,
• Kolonileri birleştirmek,
• Hastalık ve zararlı kontrolü ve mücadelesi yapmak,
• Arılı kovana şurup/şerbet vermek,
• Arıya bal, kek, rafine edilmiş toz şeker, polen ve vitamin vermek,
• Islah edilmiş anaç arı temin etmek,
• Erkek arı yetiştirme kovanı hazırlamak,
• Aşılama çıtası hazırlamak,
• Çiftleştirmeyi sağlamak,
• Ana arı nakliye kafesi hazırlamak,
• Arı kolonisi/oğul üretmek,
• Kovandan balı çıkarmak,
• Süzme bal elde etmek, dolum işlemini yapmak,
• Polen toplamak,
• Balmumu almak,
• Propolis almak,
• Arı sütü almak,
• Arı zehiri toplamak,
• Arı ürünlerini depolamak,
• Arı kolonisini nakletmek, vb. görev ve işlemleri yerine getirir.

Arıcılığa  Nasıl Başlanır?

Arıcılığa başlamak için aslında hiçbir şart gerekmemektedir. Süreç tamamen kişinin isteğine bağlı olarak gelişir. Şayet bu yönde bir istek ve motivasyonunuz varsa hemen bir arı kolonisi satın alarak bu mesleğe adım atabilirsiniz.  Ancak, arıcılık faaliyetini sürdürebilmek için bazı koşulların mevcut olması gerekmektedir.  Bunlar;

1. Arıların yaşayabilmesi için uygun coğrafi şartlar gerekir. Arıların gıda kaynağı çiçektir. Yaşadığınız ortamda yeterli miktarda  çiçek popülasyonu  varsa rahatlıkla arıcılık yapılabilir. Bazen şehir merkezlerinde bile arıcılık yapanlar vardır. Amerika gibi bazı ülkelerde apartmanların balkonu ya da çatılarında sıkça arıcılık yapanlara rastlanmaktadır.
2. Arıcılığa başlamak için gerekli olan kovan sayısı asgari 1’ dir. Birkaç tane  kovan ve gerekli ekipmanları satın almakla birlikte arıcılık faaliyetine başlanabilir.
3. Arıcılık mesleğini başarılı bir şekilde yapabilmek için bazı teknik bilgilere sahip olmak gerekir. Bu anlamda , Halk Eğitim Merkezleri ya da diğer kurumların açmış olduğu kurslara katılarak bilgi edinilebileceği gibi , arıcılık ile ilgili yazılı ya da görsel kaynaklardan kendinizi geliştirmeniz  de mümkündür.

4. Arıcılık yapmak için bazı temel ekipmanlara sahip olmak gerekir. Bunlar;

Kovan: Ülkemizde genel olarak langstrot tipi arı kovanı bulunmaktadır. 10 çerçeveli olan bu kovanlar iki katlı olmaktadır. Alt kat kuluçkalık olarak ve üst kat ise ballık olarak geçmektedir. Kolonileri çevre koşullarından korumak ve etkin üretim amacıyla kullanılır.

Maske: Arılardan bizi korumaya sağlayan ve sokmasını engelleyen bir malzemedir. Arı sokmasına karşı arıcıyı korumak için tüm bedeni kapatan beyaz giysidir.

Körük: Arıcının en büyük silahı bu olsa gerek. Arıları sakinleştirmek için içerisinde kâğıt, talaş vs yakılarak dumanı kullanılır.

Eldiven: Arılara müdahale ederken elimizi sokmaması için kullanılmaktadır. Elleri arı sokmasına karşı korumak amacıyla kullanılır.

El Demiri: Çerçevelerin arasını açmak başta olmak üzere kovan açarken kullanılır.

Ana Arı Izgarası: Kuluçkalık ile ballık arasına konularak ana arıyı alt kata hapsetmeyi sağlar.

Şurupluk (şerbetlik): Arıları beslemek için kovan içinde veya üstünde şurup vermek için kullanılır.

Mahmuz: Çerçeveye gerilen teli temel peteğe gömmek veya bağlamak için kullanılır.

Sır Bıçağı (Tarağı): Süzülecek balların sırlarını açmada kullanılan bıçak veya tarak şeklindeki alettir.

Çerçeve Teli: Temel peteği çerçeveye sağlamca tutturmak için takılan paslanmaz teldir.

Temel Petek: Kalıba dökülen balmumundan hazırlanan, çerçeveye takılan mum levhadır.

Ana Arı Kafesi: Taşıma esnasında, ana arı yanında kek ve işçi arıların da konulduğu kafestir.

Bu temel malzemelerin dışında işini daha da büyütmek ve profesyonel yapacak olanlar için bir takım ekipmanlar da  söz konusudur.

Arıcılıkta Ne Tür İşler Yapılmaktadır ?

Arıcılıkta yapılacak işlemler mevsimsel olarak değişmekle birlikte , bazı temel iş ve işlemler  şu şekildedir;

1. Arının uygun bir yere yerleştirilmesi.
2. Ana arı kontrolünün yapılması
3. Arının mevcut durumunun kontrolü. Yumurta durumu , koloni mevcudu, gıda stoğu , hastalık  durumları gibi .
4. Arıların beslenmesi.
5. Arılara çerçeve ekleme
6. Mevsimsel bakım işleri
7. Arılara kat ekleme
8. Oğul alma
9. Arı bölme
10. Arı birleştirme
11. Koloniye ana arı verme
12. Ana arı üretme
13. Bal ve diğer arı ürünleri hasadını yapma
14. Balların süzülmesi 

Gibi pek çok faaliyet yapılmaktadır. Arıcılığa ilk adımı attıktan sonra süreç içerisinde zaten doğal olarak bu eylemlerin nasıl gerçekleştirildiği yaparak yaşayarak öğrenilecektir. Elbette tüm bu işler için ilk zamanlarda bir uzman desteğine baş vurmak akıllıca bir yol olacaktır.

Arıcılık Yapmak için  Belge Almak Gerekli mi?

Arıcılığa başlamak için böyle bir belge mecburiyeti yoktur. Ancak devletin verdiği bazı arıcılık desteklerinden  yararlanmak için bu belgeye ihtiyaç vardır. 

Arıcılık İyi Para Kazandırır mı? 

Arıcılık , sadece bal üretip satmaya dayalı bir faaliyet değildir. Bunun yanında polen, propolis, arı zehiri üretme,  arı çoğaltıp satma , ana arı üretimi , kabarmış  petek üretme gibi farklı ürünler üretilip paraya dönüştürmek mümkündür.

Ancak,  arıcılıktan sanıldığı kadar rahat para kazanmak kolay değildir.  Ciddi bir emek ve titiz çalışmayı gerektiren bir uğraş alanıdır. Çalışkan , işine bağlı , titiz ve düzenli kişiler bu sektörde rahatlıkla başarılı olabilir. 

Arıcılık sektöründe çok fazla gider de söz konusudur. Zira arıların bakımı , hastalığı , araç gereç temini ve diğer bazı kalemler belli oranda bir maliyet oluşturur. Bu bakımdan arıcılığa başlar başlamaz kar elde etme beklentisine girmek doğru değildir. Bunun için koloni sayısının belli bir düzeye ulaşması gerekir. Diğer yandan , bal haricinde diğer arı ürünleri üretip satabilecek duruma gelmiş olmak gerekmektedir. Dolayısıyla bu anlamda arıcılık sürecini üç dönem halinde ele almak gerekir.  

Arıcılık Mesleğinde 3 Dönem Vardır

1. Acemilik Dönemi :

Bu dönem arıcılığın öğrenildiği , birtakım olumlu ve olumsuz tecrübelerin yaşandığı bir süreçtir. Bir kişinin sektörde başarılı olup olmayacağı bu dönemde belli olur. Arıcılığa yeni  başlayanlar en fazla 4 - 5 adet  kovanla başlayıp kendilerini  test etmeleri , bu meslekte ne derece başarılı olabileceklerini görmeleri gerekir. 

2. Amatör Arıcılık Dönemi:

Bu dönem arıcının adeta görücüye çıktığı bir dönemdir. Rahatlıkla arıcılık piyasasında bende varım diyebilir.  Artık , bu düzeye ulaşan bir arıcı koloni sayısını bir hayli arttırmış ,  balın dışında  polen ve propolis gibi farklı  ürünler üretmeye başlamıştır. Arı bölmeyi , oğul almayı , hastalıklarla mücadele etmeyi , kendi ana arısını üretmeyi öğrenmiştir. Arıcılık videoları çekip youtube de çoktan paylaşıyordur. Arıcılar birliğine üye olmuş  deneyimlerini etrafıyla paylaşmaya başlamıştır. Artık , arıcılık desteklerinden yararlanabilecek düzeye ulaşmıştır.

3. Profesyonel Arıcılık Dönemi:

Profesyonel arıcılık düzeyine ulaşmak her baba yiğidin harcı değildir. Bunun için uzun ve zorlu bir yolculuk yapmış, acı tatlı büyük deneyimler yaşamış olmak gerekir.

Profesyonel arıcılar sadece arıcılık işiyle uğraşırlar . 7/24 saat  tüm mesailerini bu iş için harcarlar. Çünkü tüm gelirlerini artık  buradan kazanmaktadırlar. Arıcılık dünyasında saygı duyulan bir kişilik haline gelmişlerdir. Koloni sayısı 100’ün katlarıyla ifade ediliyordur. Mutlak şekilde gezginci  arıcılık faaliyetinde bulunuyorlardır. Bunun sonucu olarak ta arıcılıktan hatırı sayılır maddi kazanç sağlayabilecek duruma gelmişlerdir. 

Profesyonel arıcıların kişilik yapıları farklıdır. Oldukça dakik ve titiz insanlardır. Çok çalışmak onların doğasında vardır. Sizde bu düzeye gelmek istiyorsanız  Konuyla alakalı makalemizi okumanızı  tavsiye ederiz. 

Devlet Memurları Arıcılık Yapabilir mi ? 

Devlet memuru tarım ve hayvancılık gibi alanda faaliyet gösterebilmektedir. Ticari bir faaliyete girmediği için devlet memuru arıcılık dahil , tarım ve hayvancılık yapabilir. 657 sayılı kanunun 28 maddesinde memurların ayrıca yetiştirdikleri mahsulü satmalarında da herhangi bir engel bulunmamaktadır. 

Arıcılığın Başka  Faydaları Nelerdir? 

Dünya da arıcılık sadece para için yapılmaz. Bu işi hobi amaçlı,  hiçbir kazanç beklemeden yapan pek çok insan vardır. Arıcılık doğal bir terapi şeklidir.  Devamlı şekilde doğayla baş başa olduğunuz için daha huzurlu olursunuz. Sağlığınız bozulmaz. Arılar insanı tedavi eden doğal ilaç gibidir.  Mutlaka imkanı olan gençlerimizin yapması gereken , en azından denemeleri gereken güzel bir uğraş alanı olabilir. 

Güzel ve sağlıklı günler geçirmeniz dileğiyle….

 ariciyim.com